Otomobillerde sürücü ve yolcu güvenliği için tasarlanmış aktif ve pasif çeşitli güvenlik donanımları bulunuyor. Emniyet kemeri ve hava yastığı gibi pasif donanımlar kaza sonrası etkiyi azaltmak için kullanılırken, aktif güvenlik sistemleri ise tehlikeli durumların önlenmesine yönelik çalışıyor. Kazaların önlenmesi ve sürücünün daha fazla kontrol elde etmesi için tasarlanan ESC teknolojisi de de bunlardan biri. ESC nedir ve ne işe yarar diye merak ediyorsanız, ihtiyacınız olan tüm cevapları bu rehberde bulabilirsiniz.
ESC (Electronic Stability Control) Nedir?
Elektronik Denge Kontrolü olarak da bilinen ESC sistemi kontrol kaybından kaynaklanan motorlu araç kazalarını en aza indirmek için tasarlanmış bir teknoloji. ESC sistemi temelde her biri aynı görevi yapmasına rağmen dinamik denge kontrolü ve elektronik denge programı gibi farklı şekillerde adlandırılabiliyor. Toyota otomobillerinde kullanılan denge kontrolü teknolojisi ise VSC (Vehicle Stability Control) yani Araç Denge Kontrol programı olarak biliniyor.
ESC (Electronic Stability Control) Ne İşe Yarar?
Karayollarındaki birçok kaza devrilme, yoldan sapma ve savrulma gibi sürücünün kontrolü kaybettiği durumlarda gerçekleşiyor.
- ESC sistemi viraj dönerken, ani fren ve hızlı manevra yaparken aracın savrulmasını önlemek için sürücüye daha fazla kontrol imkanı tanıyor.
- Tehlikeli koşullarda sürücünün direksiyon kontrolünü tekrar kazanmasına yardımcı oluyor.
- Aynı zamanda oversteering ve understeering gibi kayma durumlarında aracı doğru yere yönlendirmek için frenleri otomatik olarak etkinleştiriyor. Bu sayede savrulmaların önüne geçerek kazaların önlenmesinde aktif rol oynuyor.
ESC teknolojisi bir aracı dengede tutma için yalnızca mevcut yol çekişini kullanabiliyor. Bu nedenle kaygan yollarda veya sert hava koşullarında araç kullanırken ekstra önlemler almakta fayda var. ESC araba kullanırken dikkatsizliği telafi etmediğinden sistemin ideal bir şekilde çalışabilmesi için trafik kurallarına ve hız sınırlarına uyarak sürüş yapmak gerekiyor.
ESC (Electronic Stability Control) Nasıl Çalışır?
ESC teknolojisinin çalışma prensibini daha iyi anlamak için sahip olduğu bileşenleri bilmekte fayda var. Bu sistemde fonksiyonları bir elektronik kontrol ünitesi (ECU) tarafından kontrol edilen birkaç alt bileşen bulunuyor.
ESC sistemi aşağıdaki parçalardan oluşuyor:
- Aracın yanal hareketlerini ölçen bir yalpalama sensörü,
- Her tekerlek için dönüş hızını ölçen tekerlek sensörleri,
- Direksiyon komutlarını izleyen bir direksiyon sensörü,
- Frenleme yaparak yavaşlamayı sağlayan bir hidrolik ünite.
ESC nasıl çalışır?
Elektronik kontrol ünitesi, ESC sistemindeki sensörlerden sürekli bilgi alarak sürücünün direksiyon girdisi ile aracın gerçek seyahat yönü arasında herhangi bir fark olup olmadığını belirlemek için verileri derliyor.
Tekerlek hız sensörleri ECU’ya bazı tekerleklerin diğerlerinden daha hızlı dönüp dönmediğini tespit ediyor. Bu da bu tekerleklerin çekiş gücünü kaybettiğini gösteriyor.
ECU bir şeylerin ters gittiğini algılarsa, aracı sürücünün kontrolüne geri getirmek için hidrolik üniteyi belirli tekerleklere daha fazla fren kuvveti uygulamaya yönlendiriyor. Örneğin ECU arkadan kayma (oversteering) vakası tespit ederse arka tekerlekleri etkileyen çekiş kaybını önlemek için otomatik olarak ön dış freni uygulama emri gönderiyor. Eğer önden kayma (understeering) meydana gelirse, araç kontrolünü sürücüye tekrar kazandırmak için iç arka frenlerin uygulanmasını sağlıyor.
Bazı ESC sistemleri frenleme fonksiyonunun yanında motor gücünde bir azaltma da meydana getirebiliyor.
