Gösterge paneli arabalarda en önemli konfor bileşenlerinin başında geliyor. Yakıt seviyesi, yağ basıncı, motor devri ve daha fazlası dahil olmak üzere sürücünün ihtiyacı olan bilgiler bu ekranda yer alıyor. Hız göstergesi de sürücülerin en çok kullandığı işaretçilerin başında geliyor. Arabanın hızını kilometre/saat veya mil/saat şeklinde gösteren bu aygıt hakkında merak ettiğiniz soruların cevaplarını bu rehberde bulabilirsiniz.
Hız Göstergesi Çeşitleri Nelerdir? Nasıl Çalışır?
Araba hız göstergesi modelleri elektronik ve mekanik olmak üzere ikiye ayrılıyor:
Mekanik Hız Göstergesi
İlk örneklerinden bu yana günümüzde daha stabil bir şekilde çalışan mekanik hız göstergesi panel üzerindeki basit bir kadran tasarımından oluşuyor. Mekanik gösterge sistemi şu şekilde çalışıyor:
- Motor döndükçe tekerlekleri harekete geçiren tahrik mili de dönüyor.
- Tahrik miline bağlı olan hız göstergesi kablosu da aynı ölçüde dönme hareketine devam ediyor.
- Kablo dönüşleri hız kutusunun içindeki mıknatısı saat yönünün tersine aynı hızda döndürüyor.
- Dönen mıknatıs kutunun içinde girdap akımları oluşturuyor.
- Girdap akımları mıknatısa yetişmek için hız kutusunun saat yönünün tersine de dönmesini sağlıyor.
- Kıl yayı veya saat yayı olarak da bilinen parça hız kutusunun hareketini kısıtlamak için geriliyor.
- Tüm bu süreçlerin sonunda hız kutusu döndükçe kadran üzerindeki işaretçinin hareket etmesini sağlayarak aracın hızını gösteriyor.
Elektronik Hız Göstergesi
1980’lere kadar üretilen hemen hemen tüm hız göstergeleri girdap akımı ve kablo mekanizmasını kullanırken günümüzde çoğu hızölçer elektronik prensiple çalışıyor. Elektronik hız göstergesi şu şekilde çalışıyor:
- Tahrik şaftına bağlı küçük bir mıknatıs tekerleklerin döndüğü ölçüde yüksek hızda dönüyor.
- Mıknatıs her tam dönüş yaptığında manyetik sensörlerin üzerinden Hall etkisi adı verilen manyetik bir akım geçiyor ve kısa bir elektrik akımı darbesi meydana geliyor.
- Darbelerin hızı elektronik bir devre tarafından hesaplanarak dijital hız göstergesi ekranında anlık hıza çevriliyor.
- Elektronik devre tekerlek dönüşlerinin sayısını ölçtüğü için aynı zamanda kilometre sayacı işlevi de görüyor.
- Elektronik hızölçerler tıpkı geleneksel mekanik göstergelerde olduğu gibi aracın hızını kadran ve analog işaretçilerle de gösterebiliyor.
- Analog sistem devrelerinde işaretçileri uygun hızla döndürmeye yarayan elektronik bir motor kullanılıyor.
Elektronik ve Mekanik Hız Göstergesi Arasındaki Farklar
Her iki hız göstergesi türü de çalışma prensibi ve bileşenlerine dayalı olarak kullanıcılara farklı deneyimler sunuyor. Bu noktada elektronik göstergeler mekanik olanlara kıyasla daha güvenilir veriler sunmasıyla biliniyor. Kompakt bir tasarıma sahip olduğu için arızalanma ihtimalinin de düşük olduğunu belirtmekte yarar var. Çünkü mekanik hız göstergesi zamanla aşınıp aniden bozulabilecek çok sayıda parçadan oluşuyor. Örneğin hızölçer kablosu zarar gördüğünde tüm mekanizma işlevsiz hale gelebiliyor.
Bununla birlikte özellikle gece sürüşlerinde kadranlı hız göstergesini okumak zaman zaman zorlaşabiliyor. Bu gibi durumlarda iyi aydınlatılmış bir dijital hız göstergesi sürücülere büyük avantaj sağlıyor. Tabii kadranlı analog göstergeye sahip yeni model araçlarda farklı aydınlatma dereceleri de bulunabiliyor.
