Marş dinamosu içten yanmalı motorların harekete geçmesini sağlayan parça olarak tanımlanıyor. Elektrikli bir motor olan marş dinamosu kontak anahtarına bağlı olarak çalışıyor. Genellikle motor ve şanzımanın yanına monte edilen bu bileşen akünün sağladığı elektrik enerjisini kullanıyor. Marş dinamosu sistemi kontak anahtarı, akü, marş rölesi, marş solenoidi ve volan dişlisi parçalarından oluşuyor.
Marş Dinamosu Nasıl Çalışır?
Marş dinamosu oldukça basit ve anlaşılması kolay bir çalışma prensibine sahip.
- Sürücü kontağı çevirdiğinde aküden alınan elektrik enerjisi marş rölesi adı verilen parçaya gönderiliyor.
- Marş rölesi, marş solenoidine yüksek amperajlı bir akım gönderilmesini sağlıyor.
- Solenoid bobinlerine ulaşan akım, elektromanyetik alan oluşturarak bağlı olduğu pinyon dişlisini harekete geçiriyor.
- Pinyon dişlisi, içten yanmalı motorun krank miliyle bağlantılı olan volan dişlisine bağlanıyor.
- Volan dişlisi pinyondan aldığı dönme kuvvetini krank miline iletiyor.
- Krank miline gelen hareket enerjisiyle motordaki pistonların ilk hareketi başlamış oluyor.
Marş Dinamosu Arızası Neden Olur?
Marş dinamosu arızasının en yaygın nedenleri şunlardır:
- Arızalı devre: Kırılmış kablolar marş sisteminde kısa devreye neden olarak arıza oluşturabiliyor. Marş solenoidindeki sargıların yanması da elektrik devrelerinin arızalanmasına neden olabiliyor.
- Zayıf şasi bağlantısı: Zayıf şasi bağlantısına sahip solenoid telleri marş motorunun tüm akımı emmesine ve solenoidlerin çalışmamasına neden olabiliyor.
- Kontak anahtarı arızası: Marş motoru arızası ile kontak anahtarı arızası ortak belirtilere sahip olsa da ikisi arasındaki farkı anlamak oldukça basit. Kontak çevrildiğinde gösterge panelinde yağ, fren veya akü ışıkları yanmıyorsa problem kontakta olabilir.
- Yağ veya su girişi: Marş dinamosu yağ ve suyla ıslanmaya müsait bir konumda bulunuyor. Motor ve şanzıman çevresinde meydana gelen bir sızıntı solenoide nüfuz ederek arızaya neden olabiliyor.
Marş Dinamosu Arızası Nasıl Anlaşılır?
Araçlardaki birçok parça gibi marş motoru arızası da fark edilir belirtilerle ortaya çıkıyor.
Marş dinamosuyla ilgili en yaygın şikayetleri şunlar oluşturuyor:
- Kontağı çeviriyorum ama motor çalışmıyor.
Kontak çevrilmesine rağmen motorun çalışmaması en yaygın arıza belirtilerinin başında geliyor. Bu problem genellikle elektrik sorunu yaşayan marş solenoidi veya dinamodan kaynaklanıyor. Bu durumda kontağı çevirdiğinizde çıkan “tık” sesi marş motoru kömürü bittiği nasıl anlaşılır sorusunun da cevabını oluşturuyor.
- Marş motorundan ses geliyor ancak motor çalışmıyor.
Marş motoruyla ilgili problemler her zaman elektrik kaynaklı olmayabiliyor. Kontak anahtarını çevirdiğinizde marş dinamosu çalışıyor; ancak motorun krankı dönmüyorsa sorun volana bağlı dişlilerden kaynaklanıyor olabilir. Bu gibi marş dinamosu arızaları genellikle dişlilerin sıyrılmasından veya yerinden çıkmasından kaynaklanıyor.
- Dinamoyu çalıştırırken gıcırdama sesi geliyor.
Kontak çevrildiğinde duyulan gıcırdama sesi genellikle dinamoyu volana bağlayan dişiler aşındığında ortaya çıkıyor. Bariz bir şekilde marş problemine işaret eden bu durum onarılmadığı takdirde motor volanına zarar vererek maliyetli hasarlara neden olabiliyor.
- Motoru çalıştırırken duman çıkıyor.
Sürekli akım beslemesinden dolayı aşırı ısınan marş dinamoları hissedilir derecede koku ve dumana sebep olabiliyor. Bu durumun kısa devre oluşması, sigortaların atması veya kontak anahtarı arızasından kaynaklanma ihtimali oldukça yüksek. Kısa zamanda çözülmeyen buna benzer arızalar röle veya volanda hasar meydana getirebiliyor
Marş Dinamosu Bozuk Araç Nasıl Çalışır?
Marş dinamosu bozuk bir aracın çalıştırılmasında “vurdurma” diye tabir edilen geleneksel bir yöntem kullanılıyor. Vurdurma yöntemi uygulanırken araç itilerek belirli bir ivmeye ulaşması sağlanıyor. Yokuş aşağı veya düz yolda ivmelenen araç ikinci vitese alınarak debriyaj pedalı aniden bırakılıyor ve araç çalışmaya başlıyor.
Vurdurma yöntemi manuel ve eski model araçlarda kullanılmaya müsait olsa da yeni model araçlarda kontrol ünitesi hasarı oluşturarak maliyetli hasarlara neden oluyor.
Özellikle otomatik vitesli arabalarda kesinlikle denenmemesi gerekiyor. Marş dinamosu çalışmayan bir aracı vurdurmayı denemeden önce akü ve dinamodaki kablolarda temassızlık olup olmadığını kontrol etmekte fayda var. Sorunun kaynağı tespit edilemiyorsa çekici yardımıyla en yakın yetkili servise gitmek en iyi çözüm olabilir.
