Egzoz, motorlu taşıtların en önemli prensibidir. İçten yanmalı motorlarda, patlayan hava ve yakıt karışımını; ses ve duman olarak dışarı atılmasını sağlayan parçadır. Egzozun en önemli özelliği içerisinde cam ve elyaf gibi malzemelerle soğurulup gürültüyü en aza indirerek dışarıya bırakmasıdır. Egzoz olmasaydı araçlardan insanları rahatsız edecek kadar yüksek desibelde sesler ortaya çıkardı. Ses kirliliğine engel olmak için egzoz sistemi geliştirilmiştir. Kısaca özetleyecek olursak; egzoz araçta oluşan gazın boşaltılmasını sağlayan parçadır.
Egzoz Sistemine Ait Parçalar Nelerdir?
1) Egzoz supapları nedir?
Egzoz supapları motorda yanma sonucu oluşan gazların dışarı atılmasını sağlarlar. Eksantrik milinden aldıkları hareketle motorun sente ayarına göre açılıp kapanarak görevlerini yerine getiren parçaya egzoz supapları denir. Silindir kapağında bulunan bu supaplar oturdukları supap yuvaları ile yüzeyden yüzeye sızdırmaz özellikte olmaları gerekmektedir.
2) Egzoz manifoldu nedir?
Silindir içinde yanmış olan gazın dışarı çıktığı borudur. Silindir sayısına göre değişse de genellikle dört adet olan ve silindir içerisinden çıkarak egzoz boğazında birleşen borudur. Bu egzoz manifoldu genellikle dökme demirden yapılmaktadır. Egzoz manifoldunun asıl görevi, gereken hızda kirli havayı dışarı atmaktır.
3) Katalitik konvertör nedir? Katalizörler nelerdir?
Motorda yanmış olup dışarıya atılan gazın, çevreye zararlı maddelerini daha az zararlı maddeye dönüştüren egzoz sistem parçasına katalitik konvertör denir. Tam olarak yanmamış gazlara ve kirletici gazlara indirgenme ortamı sağlarlar. Bu indirgenme katalizörler kullanılarak yapılır. Katalizör maddesi olarak; platin, palladyum veya rodyum kullanılır. Katalitik konvertörde üç farklı kimyasal gerçekleşmektedir. Bunlar;
- Karbon monoksitin yakılarak karbondioksite çevrilmesi.
- Azot oksitlerin azota indirgenmesi.
- Yanmamış olan hidrokarbonların karbondioksit ve suya dönüştürülmesidir. (Kısacası yakılması)
Egzoz Fiyatları Ne Kadar?
Biliyorsunuz ki, arabaların her parçasının değişme imkanı mümkün olduğu gibi, egzozların da herhangi bir sebepten değiştirilme durumu mümkün. Her marka modele göre değişkenlik gösterdiği gibi, piyasada yedek parça muadillerini bulma ihtimaliniz mevcut. En düşük fiyattan bakacak olursak; aracınızın marka ve modeline göre fiyatlar değişkenlik gösterebilmektedir.
Egzoz Nasıl Çalışır?
Ses ve gazlar, giriş bölümünden girip, boru üzerinde bulunan yüzlerce deliklerden geçerek dışarı çıkarlar. Motorun çalışmaya başladığı anda oluşturduğu ses egzoz valfleri açılına egzoz borusundan dışarı atılır. Yanan gazların ayrışıp dışarı çıkarılmasını katalitik konvertörler yapar. Bu yanan gazlar da egzoz borusundan dışarı atılır. Yankılayıcı odasına giren ses dalgaları, birbirlerine yansıyarak soğurulur. Daha sonra çıkış borusundan azaltılmış olarak dışarı çıkar. Çift egzozlu araçlarda, gazlar tek borudan gelerek; iki ayrı susturucu ile verimli bir şekilde dışarı atılır. Ses oranında bir değişim görülmez, aynı ses desibelinde gaz çıkışı sağlanarak motor performansı sağlanır.
Egzozun Performansla Ne İlgisi Var?
Motor çalışınca yanan gazlar ne kadar hızlı atılırsa, arabanın performansı o kadar iyi olur. Ve bu işlem motorun ömrünü uzatır. Bu nedenle egzoz bakımlarınızı aksatmamanızı öneririz.
Egzoz Susturucu Ne İşe Yarar?
Egzoz susturucular, egzoz gazlarının yüksek bir basınçla dışarıya atılırken; dışarıdan duyulacak gürültülü sesi azaltmaya yarar.
Çoğu zaman orta ve arka susturucu olarak ikiye ayrılırlar. Metalden yapılan bu parça, yeni otomobillerde katalitik konvertör ile arka boru arasında yerini alır.
Gazla susturucudan geçtiği sırada, yüksek basınç azaltılır ve dışarıda duyulan sesi yok eder. Fakat bazı araçlarda 2 tane susturucu olmasına rağmen neden ses çıktığı merak edilir. Bu konuya gelecek olursak; egzoz susturucuları dışarıya çıkacak sesleri azaltma görevi olsa bile, özel tasarlanmış susturucular gazı metale sarılmış delikli borudan direk atmosfere atılır. Bu sayede basınç azalır fakat biraz gürültülü olabilir.
